معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه الزهرا (س) با همکاری گروه تاریخ دانشگاه ازهرا (س)، مجمع جهانی اهل بیت علیهم السلام و کمیته مرکزی کرسی‌های آزاد اندیشی حوزه و گروه تاریخ هفدمین نشست از پیش نشست‌های همایش بین المللی حضرت ابوطالب علیه السلام را با عنوان " سیمای تاریخی حضرت ابوطالب" در روز دوشنبه 13 بهمن ماه سال 1399 در فضای اسکای روم و پخش از آپارات دانشگاه با حضور 88 نفر در اسکای روم برگزار گردید
خانم دکتر گلیجانی مقدم معاون محترم فرهنگی ضمن خوشامدگویی به کلیه شرکت کنندگان به اختصار به تبیین اهداف برگزاری هفدمین نشست پرداختند. سخنرانی‌های تخصصی نشست با سخنان خانم دکتر بختیاری عضو هیئت علمی و معاون محترم دانشجویی دانشگاه الزهرا(س) آغاز شد.
عنوان موضوع مورد بررسی دکتر بختیاری " زمان تاریخی حضور ابوطالب در نهضت نبوی " بود. وی در ابتدا دلایل نامگذاری این نشست با عنوان "سیمای تاریخی حضرت ابوطالب علیه السلام" را بر شمرد. دکتر بختیاری در ادامه بیانات خود به حرکت انقلابی حضرت محمد مصطفی صلوات الله علیه و آله و سلم در رشد و گسترش اسلام اشاره نموده و با تکیه بر منابع و اسناد تاریخی نقش تاثیرگذار حضرت ابوطالب در یک موقعیت زمانی و مکانی خاص در حمایت و حفاظت از رسول اکرم(ص) را مورد بررسی قرار داد. وجوه بارز شخصیتی و ویژگی‌های اخلاقی حضرت ابوطالب علیه السلام از جمله سخاوت، نفوذ بالا در نظام قبیلگی عرب، توانایی ایجاد آداب و رسوم نو چون رسم سوگند برای اولیاء دم، داوری قبایل، اطعام مساکین و فقرا و … از دیگر نکاتی بود که در این بخش به آنها اشاره شد و نقش غیرقابل انکار آن حضرت در پیشبرد نهضت نبوی مورد تاکید قرار گرفت.
سخنران بعدی خانم دکتر هانیه بیک دانش‌آموخته رشته تاریخ اسلام دانشگاه الزهرا(س) و پژوهشگر و مدرس دانشگاه بود که در جلسه حضور نداشتند و یافته‌های خود را به دبیرخانه نشست ارسال نموده بود. عنوان موضوع ایشان" نقش گروه مرجعی ابوطالب در پیشبرد اسلام" بود. طبق پژوهش‌های صورت گرفته توسط خانم دکتر بیک یهودیانی که در بافت جمعیتی جزیره العرب عصر پیامبر زندگی می‌کردند ظهور یک رسول از اقوام دیگر را برنتافته و درصدد حذف و نابودی او بودند. از این رو حضرت ابوطالب در سفر و حضر حضرت محمد(ص) را در کنار خود داشتند و از جان ایشان حفاظت می‌کردند. بعدها نیز که حضرت رسول بعثت خود را علنی نمودند حضرت ابوطالب به دلیل برخورداری از نقش مرجعی در میان قبائل عرب، از حمایت پیامبر خدا کوتاهی نفرمودند. درگذشت حضرت ابوطالب(ع) و حضرت خدیجه(س)شرایط برای پیامبر خدا به گونه‌ای سخت و طاقت‌فرسا نمود که آن سال را یوم الاحزان نامیدند و از مکه به مدینه هجرت کردند.
در ادامه خانم دکتر شاکری دانش‌آموخته گروه تاریخ دانشگاه الزهرا(س) و مدرس حوزه و دانشگاه و مدیر گروه تاریخ دانشنامه زن مسلمان سخنان خود را با عنوان" چگونگی و چرایی شیوه‌های حمایتی ابوطالب علیه السلام از پیامبر اسلام صلوات الله علیه و آله" ارائه نمود. وی گفتگوی خود را با اشاره به حمایت همیشگی حضرت ابوطالب(ع) و فرزند برومند ایشان حضرت علی علیه السلام از حضرت محمد مصطفی(ص) آغاز کرد و با استفاده از روایات و گزاره‌های تاریخی و ذکر برخی منابع به اختصار به اهداف فاعلی و غایی و دلایل عقلی و نقلی شیوه‌های حمایتی حضرت ابوطالب(ع) اشاره نمود. دلایل حضرت در اتخاذ رویه تقیه به منظور حمایت از حضرت رسول اکرم(ص) از دیگر مواردی بود که در صحبتهای او مورد توجه و بررسی قرار گرفت.
سخنران بعدی این نشست خانم دکتر فرخ السادات میر سعید قاضی دانش‌آموخته رشته تاریخ اسلام دانشگاه الزهرا(س) و مدرس دانشگاه و آموزش و پرورش بود. عنوان موضوع سخنرانی ایشان " بررسی نقش حضرت ابوطالب بر پدیده سرمایه اجتماعی در شبکه اجتماعی مسلمانان در مکه با ارائه الگوی پارادایمی بر اساس روش نظریه زمینه‌ای" بود. وی با استفاده از روش نظریه زمینه‌ای اهداف پیامبر در ایجاد همگرایی و برقراری انسجام در جامعه به منظور نگاهداشت سرمایه اجتماعی در راستای رشد و گسترش اسلام را تبیین کرد. در ادامه خانم دکتر قاضی نقش کلیدی حضرت ابوطالب در برآوردن این هدف عظیم، را نقطه تمرکز بحث و بررسی خود قرار داد.
سپس خانم دکتر تقوی دانش‌آموخته دانشگاه الزهرا(س) و عضو هیئت علمی گروه تاریخ این دانشگاه بودند. عنوان فرمایشات ایشان " تحلیلی بر بافت فکری جامعه مکی در سالهای نخستین ظهور اسلام از منظر مذاکرات قریش با حضرت ابوطالب(ع)" بود. خانم دکتر تقوی با محور قرار دادن مذاکرات قریش و با تکیه بر منابع موجود و استخراج گزارش‌های تاریخی، بافت فکری جامعه مکی در سالهای نخستین ظهور اسلام و بعثت پیامبر را مورد بررسی قرار داد و به نقش اثرگذار و محوری حضرت ابوطالب در حمایت از پیامبر خدا(ص) و گسترش اسلام پرداخت.
در پایان حجه‌الاسلام و المسلمین آقای دکتر محمد حائری شیرازی دبیر علمی همایش بین المللی حضرت ابوطالب(ع) اهداف و محورهای همایش را برشمرد و ضمن اشاره به تاریخ برگزاری همایش، برگزارکنندگان نشست‌های پیشین و شهرها و کشورهایی که در این همایش شرکت و همکاری نموده‌اند را معرفی کرد و از کلیه حضار جهت شرکت در همایش دعوت نمود.
