به همت معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه الزهرا (س) پنجمین نشست از سلسله نشستهای «از عقلانیت تا آرمانشهر» با موضوع «ماهیت رسانههای مدرن و ایدئولوژی نظام سرمایه داری» با حضور دانشجویان، اساتید و سخنرانی دکتر اصغر فهیمی فر در روز چهارشنبه مورخ 10 شهریور راس ساعت 17:30 برگزار شد.
دکتر اصغر فهیمی فر، دانشیار گروه پژوهش و تاریخ هنر دانشگاه تربیت مدرس، صحبتهای خود را با توضیحاتی در باب اصطلاح سرمایه داری آغاز کرد. به نظر او واژه سرمایهداری، برحسب ظاهر یک صورت اقتصادی را در ذهن افراد تداعی میکند اما در باطن، یک نظام فکری با ابعاد مختلفی ازجمله هستیشناسی، معرفتشناسی، انسانشناسی و… است. پس سرمایهداری صرفاً معطوف به نظام اقتصادی و مالی نیست و همین نظام سرمایه داری زاییده عقل مدرن است.
وی در ادامه به تعبیر عقل و مباحث مرتبط با آن پرداخت و افزود: عقل، قوه ادراک کلیات و ماهیتی مجرد در روح همه انسانهاست که مبتنی بر عقل تجربی است.
از مهم ترین ویژگیهای عقل مدرن که در اثنای بحث به آن اشاره شد، خود بنیادی است.
فهیمی فر گفت اهداف عقل مدرن تامین آسودگی زندگی انسان و حاکمیت انسان بر طبیعت برای قدرتمندتر کردن انسان است؛ و
از دیگر مواردی که در رابطه با عقل مدرن میتوان گفت اینست که، پایه عقل مدرن، استدلال صرف است بر خلاف عقل الهی که علاوه بر استدلال، مبتنی بر اشراق و تزکیهی روح هم میباشد. یعنی عقل مدرن بدون هیچ اتکای قدسی، فقط در حیطه محسوسات است.
فهیمی فر با اشاره به عقلانیت مدرن،آن را بهمعنای بهکارگیری عقل در شناخت طبیعت و هدف آن را فهم قوانین حاکم بر جهان طبیعت دانست؛ و افزود تمدن غرب و جهان رسانهای نتیجه بهکارگیری این عقل است.
وی در ادامه گفت محصول و برون داد عقل مدرن، تکنولوژی میباشد که نحوهای از ادراک و عمل در این جهان است.
او با اشاره به ویژگیهای رسانههای مدرن یا رسانه برقی که در امتداد حواس ما هستند، به چهار مورد اشاره کرد که عبارتند از: سرعت بخشیدن به انتقال پیام، بسط مخاطب، افزایش حجم رد و بدل شدن پیامها و تغییر مدلهای ارتباطی.
از جمله رویکردهای زبان و ساختار این رسانهها مبتنی بودن بر هنر و رسانههایی است که در دوره رنسانس به بعد شکل گرفتند. این رسانههای مدرن شخصیت زیباشناسی خاص خود را دارا هستند.
نکته ی دیگری که فهیمی فر در باب کارکرد رسانههای مدرن به آن اشاره کرد، تقسیم کارکرد رسانههای مدرن به جنبه اطلاعرسانی و تبلیغات است که در این صورت بیطرف بودن آن قابل اثبات است. همچنین اگر تبلیغات به دو بعد اقتصادی و سیاسی تقسیم شود، آنگاه میتوان گفت تاثیر بسیار آن بر سلایق افراد، ایجاد نیازهای کاذب در مخاطبان، تشدید سبک زندگی مبتنی بر مصرفگرایی و… غیر قابل انکار است.
آخرین مبحثی که در این نشست به آن پرداخته شد انقلاب دیجیتال بود؛ با این بیان که الگوهای ارتباطی و زیباییشناختی در حال از بین رفتن هستند و انسان معاصر گرفتار زندگی در دنیای اپلیکیشنهاست که به آن زندگی بدون بدن هم گفته می شود. همچنین در این زندگی رابطه فرستنده و گیرنده تغییر یافته و از از دیالوگ به مونولوگ تبدیل شدهاست.
نکته پایانی در باب نیاز به تولید ادبیات در رسانههای مدرن و رویکردی انتقادی و نه انفعالی به آنها بود، که در فقدان آن، فرهنگ ملی با تهدید جدی رو به رو خواهد شد.
جلسه راس ساعت 19 به پایان رسید.
لازم به ذکر است دو نشست دیگر از این سلسله نشست ها در تاریخ پنج شنبه 11 شهریور با ارائه علیرضا شجاعی زند و شنبه 13 شهریور با ارائه غلامرضا گودرزی از منظر دو حوزه جامعه شناسی و مدیریت راهبردی ادامه خواهد یافت.
عموم علاقمندان می توانند از طریق پیوندهای زیر از مباحث این رویداد علمی فرهنگی در حوزه مهدویت بهره مند شوند.
https://www.skyroom.online/ch/alzahrafarhangi/rationality
https://www.aparat.com/AlzahraUniversity
https://www.instagram.com/farhangi_alzahra_uni/
به شرکت کنندگان در جلسه گواهی نامه اعطا می شود.


