به گزارش خانم فاطمه دولتی فرد دبیر انجمن علمی دانشجویی کارآفرینی معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه:
انجمن علمی دانشجویی کارآفرینی معاونت فرهنگی اجتماعی دانشگاه الزهرا(س) با همکاری انجمن علمی مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی دانشگاه رازی، " کارگاه آموزشی و مهارتی کاشت، داشت و برداشت زعفران گلخانه ای به روش ایروپونیک(هواکشت)" را با هدف آشنایی شرکت کنندگان در دوره با کاشت زعفران گلخانه ای به روش هواکشت و خوداشتغالی با تدریس آقای یاسین نوروزی در روز دوشنبه 1 دی ماه 1399 ساعت 16 الی 18 و 20 الی 22 و جلسه عملی در روز سه شنبه 2 دی ماه1399 ساعت 9 الی 12 با حضور 25 نفر از علاقمندان در فضای اسکای روم برگزار کرد.
پس از تعیین سطح آنلاین شرکت کنندگان و مصاحبه تلفنی ثبت نام از شرکت کنندگان به عمل آمد و ترم اول شرکت کنندگان به صورت مجازی برگزارشد.
در جلسه اول مختصر توضیحی در مورد خود گیاه زعفران داده شد وبیان شد در چه صنایعی استفاده و در چه نواحی کشت می شود. سپس مبدا زعفران هواکشت و اینکه از چه کشوری در ابتدا شروع شده است توضیح داده شد.رقبای کشت زعفران گفته شد و به این موضوع در کشور ایران پرداخته شد. سپس به تاریخچه این گیاه در ایران و باکیفیت ترین نوع آن اشاره شد و ویژگی های کشتی زعفران از جمله اهمیت کم بودن نیاز گیاه به آب و ایجاد اشتغال و جلوگیری از مهاجرت (البته در کشت گلخانه ای زعفران میزان نیروی کار کاهش می یابد و نیاز به به زراعی زعفران باتوجه به نیروی کارگر زیاد نیست) بیان شد.
سپس به اهمیت داشتن بازار فروش برای سوددهی بالااشاره شد و تاکید شد نقش واسطه ها و دلال ها در فروش آن بسیار بالاست و بحث فروش در محصولات کشاورزی بسیار مهم است. بعد از ان ایشان وارد بحث ارزآوری زعفران به صورت شخصی و به صورت تولید ناخالص داخلی شدند.
سپس امکان بهره برداری از پیاز که از 4 تا 14 سال است بیان شد که بستگی به تراکم و تغذیه دارد.بحث های دیگر در مورد مزایای زعفران که ایشان اشاره داشتندعبارت است از: ماندگاری زیاد به خاطر خشکباربودن،اهمیت بسته بندی (بهترین ظرف برای نگه داری ظروف شیشه ای می باشد.)،عدم نیاز به تکنولوژی بالا (عدم امکان مکانیزه شدن در کاشت و برداشت)، عدم نیاز به انبارداری و حجم کم ،موارد مصرف بالا (خواص دارویی بسیار زیاد که باعث می شود به آن داروخانه گیاهی گفته شود).
بعد از این ترکیبات زعفران و ترکیب عطر ، رنگ و بو بیان شد.نحوه ی شناسایی زعفران خالص از ناخالص گفته شد و اینکه به چه صورت در زعفران نگین و سوپر نگین تقلب صورت میگیرد.فرق زعفران ایرانی و سایر زعفران ها گفته شد و به مشخصات زعفران زراعی پرداخته شد.نحوه ی افزایش عملکرد پیاز (تاثیر ریز و درشت بودن پیاز زعفران)،تفاوت گل حسرت و زعفران و نحوه ی شناخت آن ها از یکدیگرو معرفی زعفران زاگرسی موضوعاتی بودند که بیان شد.
در بحث در مورد کشت ،اهمیت آبیای به موقع،تفاوت کشت زعفران گلخانه ای و روی زمین، زمان درست آبیاری و دمای هوا ،آب و هوای مناسب کشت نکاتی بودند که به آنها اشاره شد. سپس به بررسی سه نحوه ی کشت(روی زمین، داخل باکس چوبی و گلدان و داخل گلخانه به صورت هواکشت یا ایروپونیک)پرداخته شد.در همین رابطه معایب کشت روی زمین(مسیله آفت زدگی و کنه،سرمازدگی، از بین رفتن پیاز توسط جوندگان و نداشتن عملکرد مناسب در سال های اول) گفته شد.
بعد از آن استاد مربوطه به تعریف کشت به روش آیروپونیک یا مه پاش یا هواکشت پرداختند و اشاره کردند که این روش فقط در مرحله جوانه زنی و گل دهی نیاز به خاک ندارد وپیاز ها نباید تماس مستقیم با آب داشته باشند. مزایای کشت گلخانه ای به شرح زیر بیان شد:
- در اختیار داشتن دما و رطوبت و نور
-عدم جویده شدن پیاز توسط جوندگان
-رسیدن مواد مغذی به ریشه
– کنترل بیماری ها
-بازگشت سریع سرمایه
-مهم ترین مزیت:کاهش مصرف آب
– دوری از نور مستقیم خورشید ومحصول با کیفیت تر در مرحله برداشت
-صرفه جویی در فضا به دلیل طبقاتی بودن و بهره برداری از فضا
و در پایان امکانات لازم برای کشت گلخانه ای بیان شد:
-مه پاش یا رطوبت ساز یا فوگیر ( از کوار آبی هم با تغییرات میتوان استفاده کرد)
-تایمر کنترل کننده دما و رطوبت
- قفسه بندی یا داربست فلزی
-مخزن برای انبار
-پایه نگهدارنده پیاز زعفران
-سالن تولید سرپوشیده
جلسه دوم وبینار تولید زعفران به روش هواکشت یا آیروپونیک
درابتدا مرور مختصری بر مطالب جلسه گذشته انجام شد و این جلسه به صورت ویژه به صحبت درباره کشت گلخانه ای اختصاص داده شد. توضیحی در مورد تعریف کشت آیروپونیک انجام گرفت و به اهمیت کنترل دما در گلخانه اشاره شد. امکانات لازم برای این نوع کشت به صورت تخصصی(انواع مدل ها و چگونگی کار کردن آنها) معرفی شد.بعد از آن مراحل کشت گلخانه ای به صورت گام به گام بیان شد که در زیر به آن می پردازیم.
-پس از زرد شدن علف زعفران دراردیبهشت ماه (بستگی به آب و هوا)خارج کر دن پیاز زعفران (حدود خرداد ماه) و جدا کردن آن از خاک صورت بگیرد.
-سایزبندی پیاز های زعفران (از لحاظ وزن) و انتخاب های پیاز های بالای 20 گرم
-نقره کردن پیازها(پاک کردن لایه های رویی تا فقط یک لایه روی پیاز باقی بماند.)
-انبار کردن در محیط با تهویه مناسب و رطوبت نسبی 40 درصد و دمای اتاق
-نگهداری پیاز ها تا اوایل شهریور
-ضد عفونی کردن پیازها(استاد در این زمان ، استفاده از سموم مختلف را توضیح دادند و نحوه سم پاشی را بیان کردند.)
-انتقال پیازها به داخل گلخانه
-چیدن پیاز ها در قفسه ها(توضیح درباره نحوه چینش و تراکم)
-روشن کردن رطوبت ساز(دما بین 23تا28 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 70 تا 80 درصد و اتاق تاریک)
-حدود یک ماه بعد در مهرماه جوانه ها که به حدود 2تا3 سانتی متر رسیدند به مرور نور سالن اضافه شود(طی 3 یا 4 روز)
-رساندن دما به مرور به 20 تا 23 درجه سانتی گراد
-برای اینکه گیاه وارد فاز گل دهی شود دما را به 10 تا 13 درجه رسانده و به صورت تدریجی رطوبت هم به 80 تا 85 درصد رسیده شود.(اواسط آبان تا هفته اول آذر )
-برداشت گل ها تا اواسط آذر
-در مرحله شروع رشد برگ زعفران تا حدود 2تا 3 سانتی متر باید پیازاز گلخانه خارج شود و به داخل خاک زمین برگردانده شود.
-انجام شخم زدن زمین و استفاده از کود دامی(گاوی) پوسیده و مواد معدنی مناسب
-کشت برگ پیازها
-از اوایل دی ماه پیاز مادری شروع به تحلیل رفتن می کند و پیاز جدید(پیاز دختری) به وجود می آید که با زمین ارتباط ریشه ای ندارد.(باید برگ های آن را با افزایش سطح برگ تقویت کنیم. )
-در اسفندماه یا اواخر دی ماه هر 10 روز یکبار (تا 4 مرتبه) محلول پاشی برگ انجام شود تا پیاز زعفران جدید درشت شود.
-استاد توضیحات مربوط به انواع کودها ی مورد استفاده و زمان پاشیدن آن ها و ترکیبات به کاررفته در آنها و نکات آن را بیان کردند.
در پایان ایشان به این نکته اشاره کردند که میتوان به جای خاک زمین میتوان از باکس های چوبی یا پلاستیکی استفاده کرد.
